De Perzen begonnen lang geleden met het cultiveren van rozen. Via de oude Grieken en Romeinen verspreidde de roos zich over Europa. Tijdens de grote ontdekkingsreizen (vanaf de 15e eeuw) werden rozenbottels gedroogd en meegenomen op de schepen om scheurbuik te voorkomen (wat veroorzaakt wordt door een tekort aan vitamine C). Karel de Grote liet hele rozenvelden aanleggen onder meer omwille van de medicinale en cosmetische eigenschappen van de plant.
Afhankelijk van de soort verschijnen de oranjerode tot paarsachtige vruchten
vanaf september tot december aan de rozenstruiken. De vrucht is behoorlijk
bitter/zuur van smaak en zit vol pitjes en wordt daarom niet vaak rauw gegeten. Men kan de bottels
drogen en er thee van zetten of koken en verwerken tot jam of siroop. De
pitjes (zaden) smaken vrij bitter en worden er meestal uitgehaald. Dit gaat
makkelijker als de rozenbottels even gekookt worden. Uit de pitjes wordt
olie gemaakt die gebruikt wordt als een huidtonicum wat helpt bij acne en
veroudering (vanwege de celvernieuwende werking).
Rozenbottel siroop
01. Verzamel
de rozenbottels. Pluk ze van de rozenstruiken in de eigen tuin of ergens
in het wild. Rozenstruiken in plantsoenen en stadsparken worden soms
besproeid met pesticiden, deze pluk je beter niet. De beste tijd om te oogsten is na een eerste lichte vorst (dit kan
september, oktober of december zijn afhankelijk van de klimaatzone).
Lichte vorst maakt de smaak zoeter. Je kunt de geplukte bottels ook een nachtje in de diepvries stoppen om ze zoeter te maken. De bottels die je plukt, moeten nog stevig zijn,
een gezonde kleur hebben en geen tekenen van aantasting vertonen. Hoe
groter de bottels, hoe beter, want die bevatten dan meer vruchtvlees.
Meestal zijn rozenbottels rood of oranje wanneer ze rijp zijn. Laat de
verschrompelde, beschadigde of gedroogde rozenbottels aan de planten
hangen als voedsel voor de vogels en insecten. Volledig rijpe bottels kunnen vaak
gewoon van de rozenstokken geplukt worden. Gebruik anders een mes of
snoeischaar. Draag eventueel tuinhandschoenen om niet geprikt te worden
door de doornen op de rozenstokken.
Tussendoor: indien je geen jam of siroop maakt, dan kun je de
bottels nu drogen in de dehydrator (droogtoestel) of in de gewone oven
(laagste stand en ovendeur wat open) om er later thee van te zetten. Door
het drogen verliest men wel gedeeltelijk de vitamine C. En door het koken
gaat de vitamine C in het kookwater zitten, zo'n
15%
gaat verloren na 1 uur koken, er blijft dus nog 85% in de siroop. Tijdens
de tweede wereldoorlog werd rozenbottel siroop trouwens aanbevolen door de
Britse gezondheidsdienst om zo de kinderen de nodige vitamine C te geven (want de citrus import was stilgevallen door de oorlog).
04. Pureer de gekookte bottels met een stamper en giet alles door een fijne zeef. Leg een kaasdoek (neteldoek) in de zeef om de haartjes en pitjes te vangen. Pers alles goed uit om zoveel mogelijk vocht te krijgen. De overgebleven pulp in de zeef kun je nu eventueel nog een tweede maal 10 minuten laten sudderen in vers water. En giet alles daarna opnieuw door de zeef bij het sap wat je reeds hebt. Je kunt dit proces met de pulp herhalen zolang het nodig blijkt.
05. Met deze sterke rozenbottel 'thee' kun je nu de siroop maken.
Ofwel met suiker, ofwel met honing. Met suiker: meet de hoeveelheid
sap en voeg 300 tot 600 gram suiker of ongeraffineerde rietsuiker (rapadura of mascobado) per 1 liter sap toe. Hoe meer suiker, hoe langer de
siroop bewaart. Kook dit geheel nog eens enkele minuten in, tot je een mooie
oranjerode siroop hebt. Hoe langer je inkookt, hoe dikker de siroop wordt. Giet de siroop in schone (gesteriliseerde) flesjes
en laat dan afkoelen. Steriliseren doe je door flessen of bokalen 2 minuten
onder te dompelen in kokend water. Met honing: voeg gewoon vloeibare
honing toe aan de afgekoelde thee. Een goede ratio is ongeveer evenveel
honing als thee mengen, afhankelijk van voorkeur. De honingsiroop bewaart
tot 6 maanden in de koelkast.
06. Deze siroop kun je nu over wafels, pannenkoeken of roomijs doen of toevoegen aan yoghurt, muesli, cocktails (kir), water, of gewoon puur nemen.
Extra recepten
°
Rozenbottels drogen
°
Rozenbottel jam
°
Rozenbottel chutney
°
Rozenbottel chili saus
° Rozenbottel serum (gezichtsolie)
Zie ook:
° Vuur appelcider
Geen opmerkingen
Een reactie posten