Verbindende communicatie gaat dus over 'in verbinding zijn'. In verbinding met de gevoelens en behoeften van jezelf én van de ander. In die verbinding ontstaat helderheid en ruimte voor mededogen en empathie. Waardoor het makkelijker wordt om zowel je eigen behoeften als die van de ander te vervullen. Verbindende communicatie moedigt aan ons te richten op wat wij waarnemen, hoe we ons voelen, wat onze onderliggende behoeften zijn en wat ieder graag zou willen dat er gebeurt. Typische communicatie valkuilen zoals (ver)oordelen, roddel, kritiek en reacties vanuit het ego worden vermeden. Meer harmonie, duidelijkheid en succesvol omgaan met elkaar zijn het resultaat. De bouwelementen van het geweldloze communicatiemodel zijn:
° Gevoelens: hoe we ons voelen bij die waarneming (dus niet hoe we denken), en die gevoelens herkennen, erkennen en uitdrukken.
° Behoeften: verantwoordelijkheid nemen voor jouw gevoelens.
° Verzoeken: concrete actie (verzoeken) voorstellen die het leven verrijken (geen eis noch verplichting).
Hier is wat meer toelichting aan de hand van 2 symbolisch gekozen dieren: de oordelende jakhals en de giraf als landdier met het grootste hart.
1. Waarnemen versus interpreteren en oordelen.De jakhals maakt voortdurend interpretaties van hetgeen hij ziet en hoort. Deze interpretaties zijn gebaseerd op zijn eigen referentiekader en zijn eigen ervaringen. Wanneer zijn interpretaties niet overeenstemmen met de intenties en gedachtewereld van de ander, zal de ander zich niet begrepen voelen. Wanneer de jakhals hier ook nog een portie oordelen over de ander aan toevoegt, is de kans op strijd aanzienlijk.
De giraf neemt objectief waar wat er gebeurt. Hij communiceert deze waarnemingen open en liefdevol naar de ander, en is benieuwd of de ander zijn waarnemingen herkent. Er ontstaat een gesprek dat is gebaseerd op wederzijds respect en betrokkenheid.
2. Gevoelens versus quasi-gevoelens.
De giraf vertelt
open en eerlijk hoe hij zich voelt. Gevoelens kunnen krachtig aangeduid
worden door middel van één woord uit de categorie Bang, Boos, Blij of Bedroefd.
Hoe meer woorden gebruikt worden, hoe onduidelijker de communicatie.
Door open en direct te zeggen hoe je je voelt, word je sterk in je
kwetsbaarheid. Het is vaak een ontwapenende manier van communiceren.
De jakhals
doet alsof hij zijn gevoelens deelt, maar in feite vertelt hij zijn
oordelen. Rosenberg noemt dit daarom quasi-gevoelens. Het is
communicatie met een erg vervelende bijsmaak. De ander wekt de (valse)
indruk dat hij zich kwetsbaar opstelt, maar deelt in feite een dreun
uit. Wanneer iemand bijvoorbeeld zegt: 'Ik heb het gevoel dat jij deze opdracht niet aankunt.', zeg hij eigenlijk: 'Ik vind jou niet gekwalificeerd voor deze opdracht.'
Gevoelens zijn een signaal van de onderliggende behoeften. Behoeften zijn, veelal onbewust, een sterke drijfveer in ons handelen. De giraf is alert op zijn eigen behoeften en op de behoeften van de ander, en communiceert hierover. Communiceren over je behoeften vergroot het wederzijds begrip. Zeker wanneer het gaat over ‘negatieve’ gevoelens, kan het zoeken naar de onderliggende behoeften zeer ontwapenend werken.
De jakhals laat zich leiden door zijn (negatieve) gevoelens en emoties. Deze ontaarden gemakkelijk in verwijten. Je verwijt de ander dat hij niet in jouw behoeften voorziet. Soms zijn we bereid om de ander tot in den treuren te blijven bevechten, meestal omdat we willen dat de ander ons ziet, hoort, respecteert,...behoeften die niemand vreemd zijn.
4. Verzoeken versus eisen.
De jakhals
eist van de ander dat hij zich gedraagt volgens zijn normen, en vooral
op zo’n manier dat de ander in zijn behoeften voorziet. Dit maakt de
ander onvrij in zijn handelen. De kans is groot dat de wederzijdse
irritaties en oordelen groeien.
De giraf is open en eerlijk
over zijn gevoelens en behoeften en doet van daaruit een verzoek aan de
ander. Hierdoor is de ander vrij om te kiezen of hij aan het verzoek wil
voldoen of niet. Wanneer je een verzoek doet aan een ander, bestaat
altijd het risico dat deze jouw verzoek niet inwilligt. De kunst voor de
giraf is om hier met compassie en respect voor zichzelf en de ander mee
om te gaan.
Verbindende communicatie vraagt alvast veel oefening en het aanleren van nieuwe communicatie technieken. Er worden regelmatig workshops aangeboden en op YouTube zijn tal van video's te vinden. Bijna alles wat we doen of niet doen, zeggen of niet (durven) zeggen, ontstaat omdat we een behoefte willen vervullen. De intentie van verbindende communicatie is om, doordrongen van dit besef, steeds meer te luisteren, te spreken en te leven vanuit verbondenheid met en respect voor eigen en andermans behoeften.
Verbindende
communicatie is gericht op alle intermenselijke relaties. Hoewel de
methode niet specifiek toegespitst is op de relatie tussen ouder en
kind, zijn ondertussen ook concepten ontwikkeld over opvoeding. Sura
Hart en Victoria Kindle Hodson schreven hun boek 'Respectful parents, Respectful kids'.
Belangrijke uitgangspunten uit het boek zijn: het vermijden van dwang
en destructieve taal. Door het geven van wederzijds respect, emotionele
veiligheid en een diep vertrouwen, nodigt men het kind uit tot openheid
en samenwerking en bouwt men aan een goede, langdurige relatie met het
kind. Justine Mol schreef o.a het boek: 'Opgroeien in vertrouwen'. Hierin werkt ze het thema 'straffen en belonen'
uit, waarin ze stelt dat zowel straffen als belonen een vorm van
oordelen is. Beiden ondermijnen de innerlijke motivatie van het kind. In
het boek beschrijft ze alternatieven waardoor kinderen nieuwsgierig en
open blijven en hun zelfvertrouwen kan groeien.
° Geweldloze Communicatie – Verbindend, ontwapenend, doeltreffend communiceren
° Marshall Rosenberg - Non Violent Communication (Full San Francisco Workshop) 03:05:37
° Marshall Rosenberg - Workshop 08:20:46
° Verbindende Communicatie - Erwin Tielemans (PDF 11 pag)
° Verbindend communiceren met kinderen
