09/08/2021

Kinderen & Kunst

Every child is an artist until he’s told he’s not an artist.
(John Lennon)

° Opvoeders vertellen dat kunst de fijne motoriek, de neurale ontwikkeling en het probleemoplossend vermogen stimuleert en dat kunst effectief gebruikt kan worden om andere belangrijke vakken te onderwijzen en te begrijpen, zoals lezen, schrijven, wiskunde en wetenschap.


° Therapeuten vertellen dat kunst waardevol is omdat het kinderen in staat stelt de woelige wereld te verwerken, en hen helpt om op een veilige manier om te gaan met soms enge emoties, en omdat het hen kritische zintuiglijke input geeft.

° Kunstenaars vertellen dat kunst belangrijk is omwille van de kunst zelf - als een bron en middel tot schoonheid en expressie, en ook gewoon vanwege het proces van creëren.

° Kinderen vertellen dat kunst leuk is, een activiteit waar ze simpelweg van genieten.

° Ouders vertellen dat kunst van vitaal belang is voor het gezin omdat het iedereen betrokken en gelukkig houdt en omdat het helpt bij de soms moeilijke overgangen van de dag en van het leven.



Ieder mens is creatief, het is onze natuur, scheppen en creëren is wat we doen. De enige vragen zijn: kiezen we om onze creativiteit wel of niet uit te drukken én op welke manier doen we dat dan. Brene Brown beweert dat ongebruikte en onderdrukte creativiteit schadelijk is voor de gezondheid. Zonder een creatieve uitlaatklep als expressiemiddel raken mensen (en kinderen) gefrustreerd en ontstaan vaak negatieve emoties zoals verdriet, woede, oordeel, verveling, lusteloosheid en zelfs depressie.

Als ouders kunnen we mogelijkheden creëren om creativiteit in huis en op de microschool te verwelkomen en aan te moedigen. Er zijn tal van expressiemiddelen afhankelijk van de interesse bij de kinderen: kunst, schilderen, tekenen, kleuren, dans, muziek, koken, houtbewerking, knutselen, kleien, schrijven, toneel, bouwen, ontwerpen, handwerken, kledij maken, poëzie,...Creativiteit stimuleert een gezonde ontwikkeling van kinderen, dit is trouwens ook wetenschappelijk aangetoond.


The desire to create is one of the deepest yearnings of the human soul.
(Dieter F. Uchtdorf)

1. Kunst versterkt de neurale verbindingen in de hersenen. Tijdens de eerste levensjaren worden in de hersenen meer dan een miljoen neurale verbindingen per seconde gemaakt. Een proces wat efficiënt en optimaal verloopt wanneer de zintuigen geactiveerd en gestimuleerd worden. Kunst en creatieve ontplooiing zijn krachtige en ideale middelen om dat te doen vanwege de combinatie van zicht, geluid, smaak, tast en reuk. Van het mengen der verfkleuren en het tokkelen op een piano tot het pletten van boetseerklei tussen de vingers en het bouwen van een toren met lego, kunstzinnige expressie stimuleert de synapsen in de hersenen om verbindingen te bedraden door de prikkelingen die de zintuigen ervaren via creatieve ontwikkeling.

2. Creativiteit helpt bij de ontwikkeling van de grove en fijne motoriek. Van het vasthouden van een penseel tot het kleuren met kleurpotloden en het gebruik van een schaar, kunstzinnige expressie kan kinderen helpen hun coördinatie en handvaardigheid te verbeteren terwijl ze een taak uitvoeren die ze leuk vinden.

3. Creativiteit helpt om buiten de algemene kaders en vastgelegde normen te leren denken en een open geest te behouden. Out of the box denken is het vermogen om meerdere en alternatieve oplossingen voor een probleem te bedenken en te vinden. Creativiteitsonderzoekers George Land en Beth Jarman deden een reeks testen bij 1600 drie- tot vijfjarige kinderen. Ze ontdekten dat maar liefst 98% van de kinderen een score haalde van het niveau 'geniaal'. Maar vijf jaar later, toen dezelfde groep kinderen opnieuw testen aflegde, scoorde slechts 32% op dit hoge niveau, en op de leeftijd van vijftien jaar daalde dat percentage tot 10%. Meer dan 200.000 volwassenen legden ook de test af en slechts 2% scoorde op het niveau van genie. Naarmate de creativiteit minder aan bod komt tijdens het opgroeien (vaak door het onderwijssysteem wat gericht is op cognitieve kennis en niet op spel en kunst), daalt ook het niveau van genialiteit en 'levend denken'.

Als samenleving hebben we behoefte aan innovatieve denkers, mensen die buiten de gebaande paden kunnen denken en kunstzinnige creativiteit helpt om dit vermogen in stand te houden. Als Sir Ken Robinson gelijk heeft (dat scholen creativiteit doden), dan dienen ouders het heft in handen te nemen en zich in te zetten om thuis een veilige haven te creëren waardoor kunst en creatie kunnen floreren. De International Child Art Foundation zegt het zo: "Onderzoek wijst uit dat een kind dat wordt blootgesteld aan de kunsten een speciaal vermogen verwerft om creatief te denken, origineel te zijn, te ontdekken, te innoveren en intellectueel eigendom te creëren, en dat zijn belangrijke attributen voor individueel succes en sociale welvaart in de eenentwintigste eeuw."

4. Kunst en creativiteit helpen bij de ontwikkeling van besluitvaardigheid. Het creatieproces van het maken van kunst geeft kinderen eindeloze keuzes, terwijl het hen aanmoedigt om beslissingen te nemen, kritisch te denken en problemen op te lossen. In kunst hebben kinderen de vrijheid om nieuwe ideeën te verkennen, risico's te nemen en onzekerheid te verwelkomen, wat een positieve invloed heeft op de andere levensgebieden.

5. Kunst stimuleert taalontwikkeling, mindfulness en reflectie. Creatieve ontplooiing geeft kinderen de kans om hun woordenschat uit te breiden door de ervaring van nieuwe kleuren, vormen, texturen en handelingen. Kunst geeft kinderen ook een veilige uitlaatklep om emoties te uiten die ze verbaal misschien niet onder woorden kunnen brengen. Het helpt hen om grote gevoelens beter te leren hanteren. Kunst maken en creatief zijn, helpt om in het hier en nu te komen. Door een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen vertragen, observeren en reflecteren op hun eigen tempo, komen ze in een rustige en meditatieve staat.

6. Kunst is therapie. Vooral vanuit het Antroposofische gedachtegoed is een kunstzinnige therapievorm ontstaan. Daar wordt het aangeboren creatieve vermogen ingezet om meer balans en vitaliteit te vinden. Het is een prachtige doe-therapie waarbij gewerkt wordt aan de eigen gezondheid en ontwikkeling via kleur, vorm en beeld. Niet het praten staat voorop (bij lichamelijke en/of psychische klachten), maar het beeldend werken (schilderen, tekenen of boetseren).

7. Kunst en creativiteit zijn de grote gelijkmakers, het zijn expressies die in staat zijn om mensen te verbinden. Kunst is een universele taal die iedereen begrijpt, denk maar aan een muziekfestival of concert. Kunst kan helpen om een gemeenschappelijke basis te creëren voor kinderen die elkaar niet kennen. Het is een uitstekende tool om mensen van alle leeftijden, rassen, vaardigheden, overtuigingen en talen samen te brengen en hen te helpen om een gedeelde activiteit te beoefenen.

De weg naar een leven vol kunst vereist een open geest, een paar eenvoudige hulpmiddelen, een beetje voorbereiding en een verkennende aanpak. Het is een pad dat iedereen kan nemen in een tempo dat past bij het gezin.


Tips

1. Bereid je voor op rommel. Richt (indien mogelijk) een kunst, speel- en creatieruimte in waar het kind vrij kan experimenteren en waar het rommelig mag worden. Leg een tafelkleed of een krant op de keukentafel of in de garage. Als het weer het toelaat, laat kinderen dan buiten schilderen.
2. Vermijd het geven van aanwijzingen. Vertel het kind niet wat en hoe hij iets moet maken (tenzij ze vragen om bepaalde technieken aan te leren). In plaats van te zeggen: 'Schilder een regenboog', kun je hen aanmoedigen om 'te experimenteren met het mengen van kleuren met behulp van verschillende soorten kwasten en papier'.
3. Spreek specifiek over kunst. Toon interesse in het werk van de kinderen, gebruik precieze opmerkingen. In plaats van een algemeen compliment te geven, zeg bvb. 'Ik zie dat je veel paars hebt gebruikt. Waarom heb je die kleur gekozen?'
4. Onderzoek het creatieproces van het kind. Stel vragen als: 'Vertel eens wat je hebt gemaakt', of  'Vond je het leuk om te maken?'
5. Aanvaard het werk. Stel geen toevoegingen of veranderingen voor nadat het klaar is. Het kan belangrijk zijn voor een kind om te voelen dat hetgeen het gemaakt heeft, genoeg is.

Materialen
die ouders kunnen aanschaffen en ter beschikking stellen aan de kinderen: boetseerklei - krijt - (afwasbare) verfsoorten - kwasten - wattenstaafjes - sponzen - stempels en stempelkussens - uitwasbare markers - kleurpotloden - normaal en gekleurd papier - schaar - lijm - steekschuim - veren - vilt - stoffen - gekleurd plakband - knopen - katoenen ballen - pailletten en glitter - lint, garen, touw - kralen - rietjes - eierdoosjes - kartonnen  dozen en buizen - papieren borden - wasknijpers - tijdschriften, kranten, catalogi - behangpapier. En verder allerlei muziekinstrumenten, bouwblokken, timmergerief, tuingerief, constructiehout,...

De bekende grote kunstvormen: architectuur, beeldhouwen, keramiek, schilderen, tekenen, literatuur, muziek, dans, theater, film, fotografie, stripverhalen, multimedia.


Creativity is intelligence having fun.
(Albert Einstein)

Boeken

° Tinkerlab: a hands-on lab for little inventors
° The Artful Parent

Zie ook
° Wonderkinderen
° Do schools kill creativity? - Sir Ken Robinson

Geen opmerkingen

Een reactie posten

© Anastha Aurora
Maira Gall