15/05/2022

Kruidnagel


Kruidnagels behoren tot de meest gebruikte specerijen ter wereld. Ze zijn inheems in Indonesië (en een handvol andere landen) en worden gevormd uit de bloemknoppen van kruidnagelbomen (Syzygium aromaticum - mirtefamilie). Wanneer deze knoppen gedroogd worden voordat ze tot bloei komen, ontstaat het kruidnagelspijs. Kruidnagel is niet alleen een culinair kruid maar kent ook tal van gezondheidsvoordelen. Omdat kruidnagel zo veelzijdig is, kan het makkelijk via bereidingen worden opgenomen. Denk aan warme thee met kruidnagel, of als extra smaaktoets in cocktails en andere alcoholische dranken (glühwein). Het aangename aroma brengt allerlei gerechten en desserts op smaak zoals soep, bouillon, stoofschotels, gebraad, gestoofd fruit, sauzen en curry's, maar het past ook in smoothies, koekjes (speculoos) en gebak. Kruidnagel wordt ook veelvuldig gebruikt in cosmetica en parfums. Hieronder volgen wat medicinale en gezondheidsbevorderende toepassingen.



1. Verlichting bij pijn en ontsteking

De plantenstof in kruidnagels die zorgt voor de ontstekingsremmende en pijnstillende werking is de fenylpropanoïde eugenol, die verdovend werkt op het zenuwstelsel en zwellingen helpt verminderen. Het pijnstillende en antiseptische effect van de kruidnagel(olie) is sinds eeuwen bekend en staat reeds beschreven in de boeken van Galenos van Pergamon (131-201) en Hildegard van Bingen (1098-1179)  die de plant Herba Benedicta noemt: het gezegende kruid. Eugenol komt ook voor in nootmuskaat, piment, kaneel, laurier en basilicum en wordt nog steeds gebruikt bij tandartsen om de mond te verdoven. Kruidnagel bevat tot 15% eugenol, de olie zelfs tot 75%.

2. Ondersteunt de spijsvertering

De rol van de spijsvertering is om het voedsel te verwerken, te verteren en om te zetten in voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen. Ook zorgt de spijsvertering voor het afvoeren van afvalstoffen. Bij deze processen worden tal van enzymen ingezet (in speeksel, maagsap, galblaas, alvleesklier, darmen,..). Enzymen zijn eiwitten (moleculaire katalysatoren) die essentieel zijn voor het verwerken en omzetten van voedsel. Kruidnagels helpen bij het vrijkomen van enzymen in het spijsverteringskanaal. Ze kunnen op die manier problemen zoals indigestie, maagkrampen, winderigheid, diarree, misselijkheid en een opgeblazen gevoel verlichten. Het hoge vezelgehalte van kruidnagels kan ook constipatie voorkomen.

3. Verlichting bij tandpijn

De verdovende eigenschappen van kruidnagel (eugenol) bij tandpijn zijn al eeuwen bekend. In Azië is het heel gebruikelijk om tandpijn te behandelen met kruidnagelolie. Al meer dan een eeuw gebruiken tandartsen eugenol. In de jaren 1830 werd het gebruikt voor vullingen. Later werd het gebruikt in oliën om abcessen en tandvleesontstekingen tegen te gaan, en ook bij wortelkanaalbehandelingen en om de mond te ontsmetten. Bij kiespijn en in afwachting van een tandartsbezoek kan men een kruidnagel plaatsen op de pijnlijke kies of het tandvlees inwrijven met (aangelengde) kruidnagel etherische olie. 

4. Goed voor de lever

De lever is het grootste orgaan in de menselijke spijsvertering en is verantwoordelijk voor niet minder dan 500 taken om een optimale gezondheid te garanderen. Alles wat binnenkomt in het lichaam passeert de lever. En de lever weet wat hij moet opslaan, wat hij moet afgeven en wat hij moet wegspoelen. Onderzoek toont dat eugenol uit kruidnagel de leverwerking kan ondersteunen en leverontsteking kan verminderen. Dagelijks enkele kruidnagels consumeren, vormt geen enkel probleem. Toch is ook voorzichtigheid geboden omdat een te hoge inname van eugenol (als supplement of etherische olie) de lever kan beschadigen.

5. Versterkt het immuunsysteem

Een sterk immuunsysteem kan alle ziektekiemen aan. Kruidnagel etherische olie bevat tot 75% eugenol en is één van de krachtigste en beste oliën om het immuunsysteem te boosten en ziektekiemen te neutraliseren. De olie kan worden verstoven in de lucht (een lekkere kerstsfeer geur) en de sterke antimicrobiële en schimmelwerende eigenschappen zullen schadelijke moleculen uit de lucht reinigen. Gebruik maximaal 5 druppels in bad(melk). Het helpt om het immuunsysteem weerbaar te maken tegen griep, verkoudheid en vermoeidheid. Gebruik kruidnagel op de huid bij schimmels als zwemmerseczeem (enkel bij volwassenen en gemengd met een draagolie). Ook het hoge gehalte aan vitamine C in kruidnagel helpt de weerstand te verhogen.

6. Goed voor de botten en gewrichten

Hou ouder men wordt en hoe slechter de voeding is, hoe zwakker de botten en hoe pijnlijker de gewrichten. Afnemende botmassa kan leiden tot osteoporose waardoor breuken makkelijker voorkomen. Kruidnagels helpen om de botten stevig te houden. Onderzoek toont dat eugenol uit kruidnagel verschillende symptomen van osteoporose kan verlichten en een positief effect heeft op de botdichtheid en botkracht. Kruidnagel is ook rijk aan mangaan, een metaalelement dat betrokken is bij de vorming van botten en cruciaal is voor de algehele botgezondheid. Verder bevat kruidnagel ook veel flavonoïden en vitamine K die allemaal de botgroei helpen bevorderen. Niet alleen dat, maar ze fungeren ook als transporteurs voor andere mineralen in het lichaam.


7. Bestrijding van schadelijke bacteriën en parasieten

De darm is een broedplaats voor bepaalde soorten bacteriën die voor ziekte kunnen zorgen. Kruidnagels bezitten antimicrobiële eigenschappen waardoor ze de groei van micro-organismen zoals bacteriën helpen stoppen. Een studie bevestigt dat etherische kruidnagelolie drie veel voorkomende soorten bacteriën doodt, waaronder E. coli, een bacteriestam die verantwoordelijk is voor voedselvergiftiging en stafylokokken, een typische huidinfectie. Kruidnagel kan ook helpen om parasieten, wormen, candida en schimmels te bestrijden. Zoals reeds gezegd dragen de antibacteriële eigenschappen van kruidnagel bij aan de bevordering van de mondhygiëne. Een andere studie toont dat kruidnagel verbindingen de groei stoppen van twee soorten bacteriën die bijdragen aan tandvleesaandoeningen. De mond dagelijks spoelen met een mengeling van tea tree, kruidnagel en basilicum olie versterkt het tandvlees en vermindert de schadelijke bacteriën in de mond.

8. De kracht van antioxidanten

Vrije radicalen zijn bijproducten van het lichaam, het zijn moleculen die een elektron missen en daardoor instabiel zijn. Bij de afbraak van voedingsstoffen ontstaan bvb. vrije radicalen. Een teveel aan vrije radicalen kan oxidatieve stress veroorzaken die na verloop van tijd mogelijks leidt tot hart- en vaatziekten, kanker en schade aan het zenuwstelsel. Om oxidatie tegen te gaan, dient men te zorgen dat het lichaam voldoende antioxidanten binnenkrijgt. Antioxidanten neutraliseren de vrije radicalen door een van hun eigen elektronen te doneren. Antioxidanten worden zelf geen vrije radicalen omdat ze stabiel zijn in welke vorm dan ook. Hierdoor stopt het 'stelen' van elektronen. Zo maken antioxidanten vrije radicalen onschadelijk. Antioxidanten zitten vooral in groente en fruit (bessen), maar ook in noten, pure chocolade, kruiden, het chlorofyl in bladgroenten en de curcumine in kurkuma. Kruidnagels bevatten veel polyfenolen, een micronutriënt wat rijk is aan antioxidanten. Ook eugenol is een antioxidant die 5 keer krachtiger is dan vitamine E. Polyfenolen helpen om de gezondheid van de slagaders te verbeteren en de bloeddruk en het cholesterol te verlagen.

9. Reguleert de bloedsuikerspiegel

Na een maaltijd schommelt de bloedsuikerspiegel. Koolhydraten worden bijvoorbeeld afgebroken tot suikers, die vervolgens hun weg vinden in het lichaam. De alvleesklier geeft dan insuline af om de suikers te helpen verwerken. Dit zorgt voor een verlaging van de hoeveelheid bloedsuiker in het lichaam. Een goede insulinewerking is essentieel voor het handhaven van een stabiele bloedsuikerspiegel. Milde reacties op plotselinge dalingen van de bloedsuikerspiegel zijn honger en lusteloosheid. En in ernstiger gevallen kan diabetes optreden. Een voedingswijze met weinig koolhydraten (zetmeel en suikers) kan helpen om de bloedsuikerspiegel gezond te houden. Ook het gebruik van kruidnagels kan helpen. De eugenol en het nigericine uit kruidnagel kunnen de functie van insuline imiteren en helpen de bloedsuikerspiegel te reguleren. Ook helpt het de hoeveelheid triglyceriden en cholesterol in het bloed te verlagen. Dit betekent dat ze kunnen helpen de bloedsuikerspiegel stabiel te houden.

10. Vermindert de bloedstolling en helpt om bloedproppen te voorkomen

Bloedklonters ontstaan meestal als een natuurlijke verdediging van het lichaam tegen snijwonden en dergelijke. Ze komen voor wanneer het bloedweefsel dikker wordt om het bloedverlies tegen te houden. Wanneer de snijwond genezen is, lossen de stolsels meestal op en keert het bloed terug naar zijn natuurlijke dichtheid. Als er echter klonters achterblijven en zich door de bloedbaan gaan bewegen, kunnen de slagaders verstopt raken (trombose en infarct). Maar het magische ingrediënt in kruidnagel - eugenol - verlaagt en vertraagt de snelheid waarmee bloedproppen ontstaan (een soort natuurlijke bloedverdunner dus). Er is evenwel enige voorzichtigheid geboden gezien de noodzaak van bloedstolling in sommige omstandigheden. Mensen die reeds bloedverdunners gebruiken, raadplegen best eerst een (natuur)arts.

11. Bron van belangrijke voedingsstoffen

Kruidnagels zijn klein maar erg geconcentreerd qua voedingsstoffen. Ze bevatten onder meer vitamines B1, B2, B3, B9, C, E en K. En de mineralen mangaan, calcium, magnesium, kalium, fosfor, zink, ijzer, selenium. Verder nog flavonoïden, eugenol, thymol, ethanol, benzeen, hexaan,...die allen antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen bezitten. Het mangaan helpt om de hersenwerking optimaal te houden en de botten te versterken.


12. Bescherming tegen kanker

Sommige onderzoeken suggereren dat de verbindingen in kruidnagels (eugenol) kunnen beschermen tegen  kanker. Kruidnagelolie bleek de celdood te veroorzaken in 80% van de slokdarm kankercellen. In nog een andere studie werd vastgesteld dat eugenol de celdood in baarmoederhals kankercellen bevorderde. Afzonderlijk onderzoek ondersteunde deze theorie toen kruidnagelolie meer dan driekwart van de cellen doodde die slokdarmkanker vormen. Houd er echter rekening mee dat bij deze onderzoeken zeer geconcentreerde hoeveelheden kruidnagelextract, kruidnagelolie en eugenol werden gebruikt. Eugenol is in hoge hoeveelheden giftig en een overdosis kruidnagelolie kan leiden tot leverschade. Meer onderzoek is nodig om een veilige hoeveelheid te bepalen. Bij normaal gebruik van kruidnagel is er evenveel geen gevaar en kan consumptie van enkele kruidnagels per dag (maximaal 3) helpen bij de preventie en behandeling van darmkanker, borstkanker, eierstokkanker en leverkanker.

13. Onmisbaar voor een goede mondhygiëne

Zoals eerder vermeld, is aangetoond dat kruidnagel antibacteriële eigenschappen bezitten die overal in het lichaam nuttig zijn. Zo helpen kruidnagels de pijn verlichten bij kiespijn en doden de ongunstige bacteriën in de mond. Onderzoekers van de K.U. Leuven onderzochten de effecten van een natuurlijk mondwater met kruidnagels. In combinatie met tea tree olie en basilicum was het recept effectief in het bestrijden van tandplak en bacteriën. Na drie weken gebruik werden reeds verbeteringen geconstateerd.


14. Hulp bij maagzweren

Studies suggereren dat kruidnagels ook effectief kunnen zijn bij de behandeling van maagzweren. Wanneer de maag last heeft van de zuren die gebruikt worden om voedsel af te breken, kunnen maagzweren ontstaan. Die zweren tasten het maagslijmvlies, de slokdarm en het eerste deel van de dunne darm aan, en ze kunnen pijnlijk zijn. Kruidnagelolie kan echter helpen. In een studie bij dieren werd vastgesteld dat de olie van kruidnagel de productie van maagslijm stimuleert. Deze stof vormt een barrière tussen het maagslijmvlies en de zuren die het voedsel afbreken, waardoor maagzweren worden voorkomen. Afzonderlijk onderzoek wees ook uit dat de voedingsstoffen uit kruidnagels effectief zijn bij het bestrijden van maagzweren.

15. Verlichting bij hoofdpijn

Hoofdpijn kan vele oorzaken hebben, van stress tot uitdroging en ook het gevolg zijn van verkoudheid, griep, oogproblemen of de menstruatiecyclus. Maar wat de oorzaak ook is, kruidnagel kan helpen om hoofdpijn te verlichten. Vermaal enkele kruidnagels tot een pasta en voeg een klein snufje steenzout toe. Voeg het mengsel toe aan een glas melk en drink het op. De verdovende eigenschappen van kruidnagels zullen snel helpen om de pijn te verlichten.

16. Afrodisiacum

Een afrodisiacum is een stof die begeerte opwekt of seksuele ervaringen verbetert. Kruidnagel behoort (samen met nootmuskaat, saffraan, ginseng en kaneel) tot de specerijen waarvan wordt aangenomen dat ze libido verhogende kwaliteiten hebben omdat ze de productie van testosteron stimuleren.


Tot slot en waarschuwing

Het is duidelijk dat kruidnagels, naast hun culinaire eigenschappen, ook veel potentiële gezondheidsvoordelen hebben, zoals het onder controle houden van de bloedsuikerspiegel, het bestrijden van ziektekiemen, het tegengaan van bacteriegroei en alles wat betreft mondhygiëne en pijnverlichting. Zoals bij veel gezonde voedingsmiddelen zijn ze het meest effectief en ook volkomen veilig wanneer ze als onderdeel in een gezond en evenwichtig dieet worden gebruikt. Alles met mate, overdaad schaadt. Twee tot drie kruidnagels per dag vormt geen enkel probleem (bij volwassenen).

Raadpleeg altijd een natuurarts indien men kruidnagel in medicinale doses, als geconcentreerd (eugenol) supplement of als etherische olie wil innemen. Kinderen en zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven, dienen de inname van kruidnagelolie of kruidnagels in medicinale doses te vermijden. Omdat kruidnagelolie eugenol bevat wat de bloedstolling kan vertragen, dient men kruidnagelolie of kruidnagelextract in medicinale doses ten minste twee weken voor een operatie te vermijden, en mensen met bloedingsstoornissen moeten het helemaal vermijden. Breng kruidnagel etherische olie nooit rechtstreeks op de huid of in de mond aan, maar meng eerst met wat olie (olijf, amandel).

Anastha Aurora

Zie ook (andere plantbeschrijvingen op deze blog):

° Brandnetel
° Kurkuma
° Artemisia annua

° Permacultuur Serie

Geen opmerkingen

Een reactie posten

© Anastha Aurora
Maira Gall